Trong văn học, đặc biệt là văn nghị luận luận điểm và luận cứ là những yếu tố quan trọng quyết định tới chất lượng của bài văn. Một bài văn có sức thuyết phục khi và chỉ khi có những luận điểm chính xác, sắc sảo, và được chứng minh bởi những luận cứ sâu sắc, độc đáo. Vậy bạn đã biết luận điểm, luận cứ là gì chưa, và bạn có biết chúng có vai trò quan trọng như thế nào trong một bài văn không? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về luận điểm là gì, luận cứ là gì qua bài viết này nhé.
Contents
Luận điểm là gì?
Luận điểm là những quan điểm, tư tưởng, là lập luận chính để làm nổi bật một vấn đề nào đó đang được nhắc đến trong một bối cảnh cụ thể, hay là trong một văn bản nghị luận. Trong một cuộc nói chuyện hay tranh luận, luận điểm là yếu tố không thể thiếu khi ai đó đưa ra những quan điểm khác nhau.
Luận điểm là gì mà lại quan trọng trong cả văn học và trong đối thoại như vậy? Nếu xem bài văn hay câu chuyện là một con người thì luận điểm chính là bộ khung xương. Chắc chắn con người ta không thể thiếu bộ khung xương được rồi đúng không? Như vậy bạn có thể dễ hình dung ra luận điểm là gì rồi đúng chứ!
Bài viết tham khảo: Danh từ là gì? Có những loại danh từ nào? Ví dụ minh họa
Cách xác định luận điểm
Trong một bài văn nghị luận, để biết được đâu là luận điểm của bài thì bạn cần xác định được bài văn hỏi về vấn đề gì. Sau đó xác định cách thức mà đề bài đưa ra câu hỏi. Đây là những điểm cần chú ý để bạn có thể nhận định đúng luận điểm mà bạn cần phải đánh giá, nhận xét là gì.
Có nhiều trường hợp đề bài ra câu hỏi đã đưa sẵn tới chúng ta một luận điểm và yêu cầu đánh giá, nhận xét luận điểm đó (đúng hay sai). Tuy nhiên cũng có những dạng ra đề nghị luận theo kiểu đề mở. Đề bài chỉ đưa ra một đoạn văn hay một đoạn trích nào đó và yêu cầu người làm đưa ra ý kiến về nó. Lúc này chúng ta cần xác định rõ luận điểm là gì dựa theo nội dung đoạn trích để nêu luận điểm cho phù hợp.
Tôi sẽ hướng dẫn các bạn một số cách xác định luận điểm đơn giản mà chính xác như sau:
- Dựa theo những thông tin trong bài được nêu ra
- Dựa vào việc chúng ta đặt câu hỏi liên quan và xoay quanh chủ đề bài văn
- Dựa vào phương thức nghị luận
Thực tế là trong một văn bản nghị luận không chỉ có một luận điểm. Có thể nói rằng sẽ có một luận điểm là luận điểm trung tâm. Để làm nổi bật luận điểm đó, bạn cần đưa ra những luận điểm tương đồng xoay quanh để thể hiện rằng đây là một luận điểm đúng. Vì thế nên hoàn toàn có thể có luận điểm 1, luận điểm 2, luận điểm 3,… luận điểm n. Cách xác định mỗi luận điểm đều có thể áp dụng ba gợi ý như trên.
Cách trình bày luận điểm
Có hai cách trình bày luận điểm trong một bài văn nghị luận. Đó là:
- Trình bày luận điểm theo phương thức diễn dịch: Tức là bạn sẽ đưa ra luận điểm sau đó chứng minh luận điểm đó là đúng bằng những luận cứ, luận chứng.
- Trình bày theo phương thức quy nạp: Ở phương thức này, bạn sẽ nêu các dẫn chứng, luận chứng, luận cứ liên quan trước. Sau đó đến cuối cùng kết luận luận điểm của mình.
Luận cứ là gì?
Luận cứ được xem là đơn vị nhỏ hơn luận điểm. Luận cứ là những lý lẻ có căn cứ, là cơ sở chính xác, là nền tảng đã được công nhận để minh chứng cho luận điểm. Bạn có thể phân biệt luận điểm và luận cứ là gì theo cách hiểu: Luận cứ là quy trình, luận điểm là kết luận.
Trình bày luận cứ là gì?
Để có một luận điểm sắc bén thì yêu cầu các luận cứ theo đó phải có tính chứng minh cực chuẩn, phải là những lý lẽ cực kỳ sâu sắc. Khi đó các luận cứ được nêu ra phải đáp ứng được các tiêu chí:
- Nội dung của luận cứ phải có sự tương đồng và liên quan chặt chẽ tới luận điểm.
- Luận cứ bắt buộc phải có tính chính xác, hoặc là những luận cứ được thừa nhận bởi đa số mọi người.
- Luận cứ không nên dài lan man. Luận cứ phải là những ý tiêu biểu và chọn lọc nhất, có đặc trưng riêng, nổi bật và phải điển hình nhất.
- Luận cứ phải có tính toàn diện, giúp cho việc lập luận hoàn hảo không bị trùng lặp hay mâu thuẫn nhau.
- Các luận cứ được chọn phải hài hòa và có tính đồng nhất. Luận cứ không được mâu thuẫn nhau về mặt lý lẽ.
- Các luận cứ phải được trình bày theo tuần tự. Luận cứ lớn hơn phải được trình bày trước.
- Các luận cứ đều phải mang mục đích chung là chứng minh, khẳng định luận điểm trung tâm của bài viết nghị luận.
- Trình bày luận cứ logic, dễ hiểu. Tránh trường hợp lòng vòng, đọc xong luận cứ không biết đang chứng minh cho điều gì.
Vai trò của luận điểm, luận cứ trong văn nghị luận
Không chỉ trong văn nghị luận mà bình thường trong tranh luận cũng cần phải quan tâm đến luận điểm là gì, và đưa ra luận cứ như thế nào. Để bài văn trở nên hấp dẫn và cuốn hút những luận điểm phải thực sự sắc bén và có tính chắc chắn cao. Đồng thời cũng cần có “sức nặng” để khi đọc vào người khác thấy bản thân bị thuyết phục bởi luận điểm này.
Luận điểm đưa ra có chính xác, có tính thuyết phục thì mới có thể tạo nên một bài nghị luận hay. Luận điểm có thể nói là quan trọng nhất. Bởi nếu xác định không đúng luận điểm thì bài văn nghị luận của bạn dù có đưa ra những dẫn chứng xuất sắc đến đâu cũng trở nên vô nghĩa.
Bên cạnh đó, luận cứ cũng là thành phần không thể thiếu và quan trọng không kém. Một luận điểm chính xác mà không được diễn giải ra một cách dễ hiểu dễ hình dung bằng các luận cứ thì sẽ khó chạm đến trái tim người đọc. Trình bày luận cứ là cách để thể hiện quan điểm của mình và cũng là quá trình thuyết phục người đọc, người nghe chấp nhận luận điểm chính của mình đưa ra.
Trong văn bản nghị luận cả luận điểm và luận cứ đều là những yếu tố quan trọng để cấu thành nên một bài văn hoàn chỉnh và hấp dẫn. Chính vì vậy, người làm văn phải hiểu rõ bản chất luận điểm là gì, luận cứ là gì để khai thác kiến thức cho phù hợp. Mỗi yếu tố đều có cái hay và đặc trưng riêng của nó, vì thế người làm văn cần phải thể hiện ra những gì tiêu biểu nhất để có thể nhận được sự đồng thuận từ phía người đọc.
Bài viết tham khảo: Phân biệt & cách dùng a an the trong tiếng anh
Bài viết này chúng tôi đã giải thích luận điểm là gì, luận cứ là gì và đưa ra vai trò của chúng. Hy vọng thông qua bài viết, bạn sẽ có thêm cho mình kiến thức văn học bổ ích. Những kiến thức này có thể giúp bạn có một cách hành văn sắc bén, có sức thuyết phục và thu hút hơn.