Đất là yếu tố vô cùng quan trọng trong cuộc sống, đặc biệt là với đất nước có nông nghiệp phát triển mạnh như Việt Nam. Điều đáng lo ngại là hiện nay tỉ lệ đất xám bạc màu ở Việt Nam ngày một tăng cao ảnh hưởng đến sản lượng nông nghiệp. Bài viết hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về đất xám bạc màu, nguyên nhân hình thành đất xám bạc màu từ đó đưa ra những biện pháp cải tạo.
Contents
Đất xám bạc màu và tính chất của đất xám bạc màu
Đất xám bạc màu được biết đến là một loại đất cằn cỗi, nghèo chất dinh dưỡng và tầng mặt đất sẽ có màu xám trắng, dễ bị rửa trôi và độ mùn thấp. Thường độ mùn sẽ nhỏ hơn 1% và pH < 4,5, nghèo NPK,…
Bởi vì dinh dưỡng của đất xám bạc màu nghèo nên mất cân bằng hệ vi sinh, thiếu lợi khuẩn, limon và sét trầm trọng. Tầng canh tác của đất xám bạc màu cũng rất mỏng. Cơ giới đất nhẹ và kém liên kết. Thông thường vào mùa hạn đất xám bạc màu sẽ có nhiệt độ cao, bị nứt nẻ khiến cho việc trồng trọt trở nên rất khó khăn.
Nếu không có một biện pháp cải tạo đất xám bạc màu phù hợp cây trồng sẽ cho năng suất thấp, dễ sâu bệnh, đề kháng yếu ảnh hưởng tới kinh tế.
Nguyên nhân hình thành đất xám bạc màu
Có rất nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng đất xám bạc màu. Một số nguyên nhân chủ yếu như sau:
– Quá trình canh tác không khoa học, không thường xuyên nuôi dưỡng và cải tạo lại đất.
– Quá lạm dụng vào phân hóa học, thuốc BVTV
– Tình trạng chặt phá rừng bừa bãi và chỉ trồng độc canh các loại cây đem lại kinh tế cao.
– Hệ thống mương máng tưới tiêu chưa được tiên tiến, chưa hợp lý.
– Thời tiết thất thường gây nên nắng hạn, mưa nhiều khiến xói mòn rửa trôi dinh dưỡng. Vào mùa khô nhiệt độ cao sẽ làm phân hủy các chất dinh dưỡng có lợi ở trong đất. Từ đó mà kết cấu của đất dần chai cứng và chuyển sang màu xám bạc.
Biện pháp cải tạo đất xám bạc màu
Đất xám bạc màu đem đến rất nhiều tác hại, khiến cho nông dân trở nên khó khăn hơn trong việc trồng trọt. Vì thế, khi nhận thấy vấn đề của đất, bà con cũng cần lưu ý áp dụng ngay các biện pháp cải tạo đất xám bạc màu sao cho hợp lý mới có thể tiếp tục canh tác lâu dài được.
Dưới đây là một số biện pháp cải tạo đất xám bạc màu:
Cày sâu và làm đất đúng kỹ thuật
Cày sâu với mục đích làm tăng độ dày của lớp bề mặt đất từ đó cải thiện được độ chai cứng, thiếu khí và thiếu ẩm của đất. Tuy nhiên, không cày xới quá nhiều tránh tình trạng độ ẩm của đất bị bốc hơi nhanh hơn. Cũng nên tưới nước thường xuyên, tăng độ ẩm và kết hợp phân bón phù hợp làm mềm đất, cải thiện được chất lượng tầng canh tác.
Kết hợp xen canh và luân canh
Một trong những biện pháp cải tạo đất xám bạc màu khá đó là đa dạng các loại cây thích hợp cho đất trồng chứ không trồng chỉ một loại trong thời gian quá lâu. Bà con nên xen kẽ các loại cây họ đậu, cây phân xanh với những giống cây có khả năng cố định đạm tốt. Những cây này sẽ góp phần giúp cho hệ vi sinh gia tăng, từ đó bảo vệ dinh dưỡng củng cố độ mùn và giúp đất khỏe hơn.
Tăng cao độ che phủ
Tăng độ che phủ ở đây bằng cách trồng nhiều cây xanh, cây ăn trái để không ảnh hưởng quá nhiều đến thảm thực vật tự nhiên và tăng được độ che phủ trên mặt đất. Thảm thực vật dày sẽ giúp giữ được chất dinh dưỡng của đất, hạn chế sự rửa trôi, xói mòn mưa lũ. Đất có sự che phủ cũng sẽ hạn chế tối đa hiện tượng bốc hơi từ đó duy trì được độ ẩm thích hợp.
Tưới tiêu khoa học
Đối với thời tiết không thuận lợi thì cần phải thiết lập lại hệ thống tưới tiêu sao cho hợp lý khắc phục tình trạng xói mòn, rửa trôi vào mùa mưa và cả hạn hán vào mùa khô. Khi có thêm những bờ vùng, bờ thửa, mương máng giúp cho đất luôn duy trì được dinh dưỡng và độ ẩm, tạo được môi trường lý tưởng cho vi sinh vật có lợi đối với đất phát triển sinh sôi.
Hạn chế sử dụng hóa chất
Cần phải hạn chế sử dụng hóa chất cho đất xám bạc màu bởi trong đây có dư thừa lượng Nitrat, làm phá vỡ cấu trúc của các tầng đất khiến cho đất bị chai cứng lại và không thoát được nước. Các loại hóa chất, thuốc diệt cỏ, nấm bệnh cũng tiêu diệt luôn cả hệ vi sinh vật tạo mùn tạo ẩm. Từ đó gây tình trạng mất cân bằng sinh thái thậm chí là khiến đất bị ngộ độc hóa học.
Do đó thay vì sử dụng các hóa chất cho đất chúng ta nên sử dụng phân và các chế phẩm sinh học hữu cơ để cải tạo và nâng cao chất lượng của đất. Những sản phẩm này vừa thân thiện với môi trường lại vừa bổ sung được nguồn dinh dưỡng thiết yếu giúp cân bằng độ pH và hệ vi sinh vật của đất.
Có thể thấy được cải tạo đất xám bạc màu là vô cùng cần thiết để nâng cao chất lượng cây trồng. Hy vọng qua bài viết các bạn đã có được kiến thức về đất xám bạc màu, hiểu được nguyên nhân hình thành đất xám bạc màu và nắm được những cách cải tạo đất xám bạc màu hiệu quả.
Bài viết tham khảo: Tia hồng ngoại | Tính chất,cách nhận biết và ứng dụng